کارکردهای تفسیری استنادهای قرآنی در خطبه‌های حضرت زهرا(س)

نویسندگان

  • رضی بهابادی, بی‌بی‌سادات دانشگاه الزهراء
  • فتاحی زاده, فتحیه دانشگاه الزهراء
چکیده مقاله:

یکی از شاخصه‌های کلام معصومان استناد به آیات قرآن است. حضرت زهرا÷ در خطبه‌های خویش به فراخور نیاز، به آیات قرآن استناد نموده است. این گونه استنادهای قرآنی می‌تواند یکی از مهمترین منابع تفسیر قرآن به‌شمار آید. بیشترین کارکرد این روابط، در توسعه دامنه تفسیر نقلی است. این پژوهش، کارکرد تفسیری استنادهای قرآنی در خطبه‌های حضرت زهرا÷ و فراوانی آنها را مورد مُداقه قرار داده است و در آن به‌جای محتوای کلام قرآن و خطبه‌های حضرت زهرا÷، بر کارکردهای تفسیری استنادهای قرآنی حضرت÷ تأکید شده است. این بررسی بیانگر آن است که بهره‌گیری حضرت÷ از آیات گاه در جهت تبیین معنا، جری و تطبیق، گسترش مفهومی و مصداقی آیات و نیز استشهاد به آیات قرآن است. در این زمینه تبیین معنا، ذکر تطبیق آیات، استشهادهای حضرت÷ به قرآن و گسترش مفهومی و مصداقی آیات به ترتیب بیشترین کارکردهای تفسیری این استنادها را نشان می‌دهد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

کارکرد تفسیری اقتباس‌های قرآنی خطبه‌های حضرت زهرا(س)

برای غنا بخشیدن به یک کلام می‌توان از جملات و عبارات کلامی فراتر از آن استفاده نمود. به این عمل که یکی از محسنات علم بدیع به شمار می‌رود، اقتباس گفته می‌شود. از آنجا که قرآن در بُعد ادبی نیز صاحب اعجاز است، سخنوران و خطیبان در گفته‌های خود به فراخور حال، آیاتی را از قرآن اقتباس کرده‌اند. معصومان(ع) از جمله حضرت زهرا(س) نیز در خطبه‌ها، دعاها و سخنان خود به گونه‌ای شایسته و بجا از آیات قرآن اقتباس...

متن کامل

بررسی استنادهای قرآنی دعای سمات

رسول گرامی اسلام به عنوان اصلی ترین معلم قرآن در حدیث متواتر ثقلین، از قرآن و اهل بیت (علیهم السلام) به عنوان دو یادگار لاینفک یاد می کند؛ لذا اهل بیت را می توان بهترین مفسران قرآن دانست. بنابراین معصومین (علیهم السلام) تجلی معارف قرآن و همچنین قرآن ناطقند. سخن و رفتار آنان چیزی جز بسط و تبیین و تفصیل معارف و آموزه های قرآن نیست و به بیان صریح تر می توان تفسیر و تبیین قرآن را در کلام و سیره معص...

کارکردهای تطبیق در احادیث تفسیری

کلمات اهل بیت - که ریشه در آگاهی‏‏های وحیانی دارد - از ویژگی‏‏هایی چون اشارات،‏‏ معاریض، و محاسن برخوردار است. ‏‏در این مقاله تلاش شده است تا نشان داده شود که یکی از موثرترین راه­ها برای شناسایی و شناساندن این ویژگی‏‏ها، ‏‏ملاحظه روایات تفسیری آن بزرگواران در مقایسه با منقولات تفسیری صحابه و تابعان است؛ ‏‏چه این که در نگاه مقایسه‏‏ای، علاوه بر آشکار شدن وجوه تمایز بین سخنان معصوم و غیر معصوم،‏‏...

متن کامل

بازشناسی کارکردهای تفسیری فاصله

فاصله در پایان آیه به دلیل هیمنه و سیطره‌ای که بر محتوای آیه دارد، از جایگاه مهم و حساسی برخوردار است. این جایگاه حتماً در تفسیر آیه تأثیرگذار است. اما سؤال اساسی این است که کارکرد و نقش فاصله در تفسیر محتوای آیه چیست؟ برای دریافت پاسخ، به تفاسیر التبیان، مجمع البیان، المیزان، نمونه و تسنیم مراجعه شده است. در این پژوهش یازده گونه از کارکردهای فاصله مورد شناسایی واقع شد که از مهم‌ترین آنها می‌توا...

متن کامل

کارکردهای تطبیق در احادیث تفسیری

کلمات اهل بیت - که ریشه در آگاهی‏‏های وحیانی دارد - از ویژگی‏‏هایی چون اشارات،‏‏ معاریض، و محاسن برخوردار است. ‏‏در این مقاله تلاش شده است تا نشان داده شود که یکی از موثرترین راه­ها برای شناسایی و شناساندن این ویژگی‏‏ها، ‏‏ملاحظه روایات تفسیری آن بزرگواران در مقایسه با منقولات تفسیری صحابه و تابعان است؛ ‏‏چه این که در نگاه مقایسه‏‏ای، علاوه بر آشکار شدن وجوه تمایز بین سخنان معصوم و غیر معصوم،‏‏...

متن کامل

روش‌شناسی علامه جعفری در شرح نهج‌البلاغه (با تأکید بر منابع و استنادهای تفسیری)

علامه محمدتقی جعفری از عالمان برجستۀ عصر حاضر است که تألیفات متعددی، ازجمله شرح و تفسیر نهج‌البلاغه، دارد. مطالعۀ روش‌شناسانه این اثر، عظمت کلام علی (ع) و نیز ذوفنون‌بودن مفسر را آشکار می‌سازد. تحقیق روش‌شناختی نوشتار حاضر مبتنی بر منابع و استنادهای تفسیری است. آیات قرآن کریم، روایات معصومان (ع) و آرای شارحان نهج‌البلاغه از مهم‌ترین ابزار و گزاره‌هایی است که مفسر درجهت فهم کلام علی (ع) به‌کار ب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 30

صفحات  23- 42

تاریخ انتشار 2017-07

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

کلمات کلیدی

کلمات کلیدی برای این مقاله ارائه نشده است

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023